Bring your own device, als je daar 15 jaar geleden over begon zou dat absoluut ondenkbaar geweest zijn. Het idee dat een apparaat aangesloten wordt op je bedrijfsnetwerk waar je geen controle en geen zicht op hebt zal nog menig beheerder doen gruwelen, ik kom in ieder geval nog voldoende pentesters tegen die hier grote problemen mee hebben.

Maar is het nog wel zo’n groot probleem? En wat zijn dan de overwegingen om te bepalen of je BYOD toe wil staan of niet, en welke maatregelen zijn er nodig als je die weg dan in slaat?

Wat verstaan we onder BYOD

BYOD komt veel vaker voor dan we denken en strikt gezien is het waarschijnlijk zelfs zo dat we in bijna 100% van alle IT omgevingen tot op zekere hoogte te maken hebben met BYOD situaties.

In het kort is Bring Your Own Device het best te omschrijven als het uitvoeren van zakelijke activiteiten op een aparaat (laptop, telefoon, pc, fax) dat niet onder beheer staat van de IT afdeling van je organisatie.

De meest duidelijke situatie is natuurlijk wanneer een medewerker zijn of haar eigen laptop gebruikt om op te werken, veelal omdat ze dat gemakkelijker vinden of omdat dat systeem beter/sneller is dan wat ze van hun werkgever krijgen.

Een ander scenario is dat de gebruiker een eigen telefoon gebruikt. Wederom omdat deze beter is dan de zakelijke telefoon of domweg omdat er geen telefoon verstrekt wordt en er toch contact met de collega’s, leveranciers of klanten nodig is anders dan alleen teams meetings.

Daarnaast kan een medewerker ook nog vanaf een privé pc of laptop in de avonduren nog even snel een mail beantwoorden (webmail) of zelfs op vakantie even in een internetcafé inloggen op een van de systemen daar (de horror.. niet doen 🙁 ).

Er zijn nog wel meer grensgevallen te bedenken, maar we houden het hier even bij. Voor de rest van dit artikel focussen we ons op de werkplek in de vorm van de PC of de laptop. Mobiele telefoons is een post op zichzelf waard, dus die bewaren we nog even voor later ;).

Security

Volledige segmentatie van alle data, alle netwerken en alle devices die met elkaar in aanraking komen zou de meest veilige situatie opleveren, en meteen ook de meest onwerkbare. Er moet dus gekeken worden naar wat er allemaal mogelijk is op dit vlak om te bepalen of een BYOD oplossing de moeite waard is.

Aan technische mogelijkheden op dit vlak geen gebrek, zeker binnen het Microsoft 365 ecosysteem is er inmiddels meer dan voldoende mogelijk om de benodigde segmentatie zelf voor een groot deel te automatiseren. Met labeling van data (dataclassificatie – Microsoft Purview) heb je de segmentatie van je data op orde. Door je endpoints allemaal netjes in MDM (Microsoft Endpoint Manager) te hangen en zake als EDR en AIR (Automated Investigation and Remidiation) in te regelen hou je zicht op wat er met die data gebeurt en kan je een deel van je incident response automatiseren.

De tools zijn er dus wel, maar hoe pakken we dat dan aan, en wat voor impact heeft dit op de wel/geen BYOD discussie?

Een lange adem

Het inregelen van alle technische maatregelen zoals eerder omschreven (en dat is nog maar een kleine selectie) is een proces van lange adem, veel werk en een hoop keuzes.

Allereerst zal er iets van beleid gerealiseerd moeten worden. De configuratie keuzes die gemaakt moeten worden kunnen deels op de baselines van Microsoft bepaald worden. Echter, de verfijning en aansluiting op je eigen organisatie is van groot belang, niet op de laatste plaats voor de werkbaarheid van de oplossing.

Je beleid bijvoorbeeld moet voorzien in het model waarmee je dataclassificatie toe gaat passen. Ben je bijvoorbeeld ISO27001 gecertificeerd? Dan heb je een dergelijk model in je beleid staan, maar in veel andere gevallen zal dit ontbreken.

Ook voor het onder beheer brengen van je endpoints is mogelijk nog een hele weg te gaan, zeker ook omdat je misschien wel helemaal schoon wil beginnen zodat je zeker weet dat alle devices direct goed in beheer genomen worden en compliant zijn aan het beleid. (Full disk encryptie? Mag een gebruiker zelf local admin zijn op zijn systeem? (een hele discussie op zichzelf)).

Herinner je je dat dataclassificatie beleid nog? Nu we bepaald hebben wat de bedoeling is moeten we dat ook nog zien toe te passen op de berg data die je al hebt.. Het is gemakkelijk om te zeggen dat je alle bestaande data als vertrouwelijk markeert en de gebruikers labels mogen wijzigen als dat nodig is, maar hoeveel impact heeft dat op de werkwijze van de gebruikers? En hoeveel tijd gaat ze dat kosten?

Vragen en uitdagingen genoeg dus, en we zijn pas bij het voortraject.

en dan?

Alle voorbereidingen zijn getroffen, het dataclassificatie beleid is ten uitvoering gebracht, alle systemen zijn onder beheer. Je nieuwe medewerker vraagt of hij zijn eigen laptop mag gebruiken omdat de resolutie beter voor zijn ogen is.

Eindelijk zijn we dan bij de BYOD vraag aangekomen..

Er zijn nu twee routes, wanneer je er voor kiest om eigen hardware toe te staan (we hebben het even over laptops/pc’s) kan je stellen dat je dit alleen accepteert als de laptop opgenomen wordt in het MDM systeem. De hardware is dan wel nog in eigendom van de gebruiker, maar alles wat er op staat is onder regie van de werkgever. Als je vooraf afspraken maakt over bepaalde hardware eisen (TPM bijvoorbeeld) is er in deze route geen noemenswaardig verschil tussen hardware die de organisatie zelf koopt en hardware van de eindgebruiker.(voor dit verhaal dan).

De tweede route is het scenario waarbij de eindgebruiker niet wil dat zijn/haar laptop wordt opgenomen in het centrale MDM systeem. Over het algemeen vind ik dit een onwenselijke situatie en ik zou ik vragen hebben over waarom hij/zij dat dan niet zou willen. De voornaamste reden zal het privé gebruik van het apparaat zijn en de onwil om daar toegang toe te geven (begrijpelijk). Maar dat wil niet zeggen dat dit scenario niet toch voorkomt en er legitieme use-cases zijn.

Unmanaged BYOD

Deze tweede route brengt ons bij een unmanaged BYOD scenario. Als je de eerdere stappen gevolgd hebt, het beleid en de classificaties in orde zijn en je omgeving voorbereid is zijn er wel mogelijkheden op dit vlak.

Middels conditional acces policies kan er onderscheid gemaakt worden tussen welke systemen en data er benaderd mogen worden door de diverse clients die we kennen (managed, unmanaged, location based enzovoorts).

In het geval van een unmanaged device zou je nog kunnen toestaan dat de webmail gelezen wordt en eventueel ook nog dat documenten met een bepaalde classificatie in de web vorm bekenen en bewerkt kunnen worden. Het downloaden van de data, het installeren van applicaties en het inloggen in gevoelige SaaS systemen is uit den boze op een unmanaged systeem.

Mogelijkheden

Is er dan echt niets mogelijk in het kader van Bring Your Own Device? Zeker wel! Wil je de gebruikers toch grote vrijheid geven op hun eigen devices is er altijd nog de mogelijk om een centrale werkplek op de bouwen vanaf waar alsnog alles gedaan kan worden. Het downloaden van data naar je eigen (dus niet zakelijke, unmanaged) laptop kan nog steeds niet, maar eenmaal ingelogd op het centrale platform (zoals Azure Virtual Desktop, zie ook mijn “Virtual Walled Garden” post) kan je in die volledig beheerde omgeving alles doen wat je met een managed systeem ook zou kunnen.

Dit brengt me dan ook bij een van de (ik denk meest voorkomende) scenario’s waarbij je mogelijkerwijs met grotere aantallen “BYOD” devices in je omgeving te maken krijgt. Wanneer er op grote schaal extra krachten ingehuurd moeten worden voor kortere tijd kan je je afvragen of je hiervoor de nodige devices wil aanschaffen en klaar wil hebben liggen op de plank, of dat je ze misschien wil huren. Deze mensen werken mogelijk ook niet op je eigen kantoren, maar misschien wel exclusief vanuit thuis.

Allemaal factoren waar je verminderd grip op hebt, door deze devices ook niet toe te laten op je netwerk, maar de werkzaamheden gecontroleerd centraal uit te laten voeren hou je optimaal grip op je data en bied je toch de vrijheid om te werken met de tools die passen bij de situatie.

Het gebruikersgemak van Bring Your Own Device

Bring Your Own Device mogelijkheden spreken erg aan op het vlak van gebruikersgemak bij je eindgebruikers. Als ze kunnen werken met systemen die ze kennen, in situaties die bij ze passen, zal er minder snel buiten de zakelijke IT omgeving heen gewerkt worden.

Eerder schreef ik op dit vlak ook al wat over Security Awareness, en in het stuk over de Virtual Walled Garden ging ik in op de mogelijke oplossing die ook op dit vraagstuk pas. Maar ik kan ook niet genoeg benadrukken dat de bewustwording van de gebruikers, en het faciliteren van een comfortabele omgeving waar je als IT verantwoordelijke grip op hebt, cruciaal zijn voor de veiligheid van je data/organisatie.

In het verlengde daarvan zijn we er vanuit security oogpunt dus bij gebaat om een omgeving aan te bieden met net voldoende vrijheden om te voorkomen dat gebruikers dingen gaan doen die we niet willen, maar met voldoende grip zodat we precies weten wat er gebeurt.

Overigens is er mogelijk ook een heel ander probleem dan een inrichtingsvraagstuk als je veel gebruikers hebt die hun eigen spullen willen gebruiken. Het is (zeker ook gezien de situatie op de arbeidsmarkt) aan te raden om na te denken of die goedkope zakelijke laptop nog wel past bij de beleving die je je medewerkers wil bieden.

Microsoft heeft natuurlijk een erg nette Surface lijn beschikbaar, maar je hoeft niet direct zo ver te gaan (alhoewel ze verhoudingsgewijs niet een zo heel duur zijn ten opzichte van de Dell, of HP alternatieven.). Het is in ieder geval wel goed om eens na te denken bij de hardware die je standaard voert, ook hier speelt de beleving van de gebruiker weer een grote rol.

Conclusie?

Of BYOD bij je organisatie/omgeving past is sterk afhankelijk van het soort organisatie dat je bent en het soort data waar je mee werkt. Als de data zeer gevoelig of zeer waardevol is zijn oplossingen waarbij je openingen bied om de data te extracten zonder dat je daar zicht, of controle, over hebt onwenselijk.

Maar zelfs in die scenario’s zijn er ook rollen in je organisatie waarbij meer vrijheid misschien wel passend is. Als je daar dan de juiste voorwaarden voor schept zoals, segmentatie, conditional acces en de vele andere mogelijkheden in dat vlak, is er misschien toch best wel wat mogelijk.

Ook met een centrale werkplek die je optioneel aanbied voor de mensen die dan toch met hun eigen device willen of moeten werken is er best wel ruimte te creëren voor dergelijke situaties.

Mijn advies zou in ieder geval zijn om naast het belang van het beschermen van je omgeving ook goed te kijken naar de belevenis van je gebruikers. Probeer te voorkomen dat ze het idee hebben hun werk niet goed te kunnen doen met de middelen die je ze bied. In deze gevallen zullen ze zelf op zoek gaan naar oplossingen en werkwijzen, en die zijn vrijwel zeker niet in lijn met het beleid dat je hebt vastgesteld.